Ekonomi

“SORUNU YARATANLAR SORUNLARI ÇÖZEMEZ”

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, bütün sorunların hep aynı şeyi deneyip farklı sonuçlar bekleyen AKP iktidarından kaynaklandığını vurgulayarak “Sorunu yaratanlar sorunu çözemez. Bu iktidar, demokratik yollarla, yapılması gereken erken bir seçimlerle derhal gitmelidir. Yoksa bu sarmaldan kurtulamayız.” diye konuştu.

Sarıbal, Mecliste düzenlediği basın toplantısında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Geçen hafta ziyaret ettiği Hatay’da, yaşanan don olayına değinen Sarıbal, 10 Mart ile 18 Mart tarihleri arasında Adana, Hatay, Mersin ve Osmaniye’de etkili olan soğuk havalar nedeniyle başta narenciye olmak üzere nektarin, şeftali, erik, erkenci kaysı gibi ürünlerde çok ciddi zararlar oluştuğunu belirtti. Çiftçilerin bir yıllık emeklerinin boşa gittiğini ama gelecek yıl için de ağaçlarına gereken bakımı yapmak zorunda olduklarını ifade eden Sarıbal, “Ağaca bakamazsa gelecek yıl ürün alamaz.Üretici en azından yaşamını sürdürecek ve gelecek yıl meyve verecek kadar bir bakım yapmak zorunda. Ürünü terk edemez. Hastalıklara, zararlılara, bakımsızlığa terk edemez.” dedi.

Çiftçilerin taleplerini de aktaran Sarıbal, üreticilerin, Ziraat Bankası ve diğer bankalara olan tarıma dayalı kredilerin faizsiz olarak ertelenmesi, girdilerin desteklenmesi ve özellikle 2022 desteklerinin arttırılarak derhal ödenmesi, ayrıca ihtiyaçları için Ziraat Bankası’ndan faizsiz kredi olanağının sağlanmasını istediğini söyledi. Sarıbal, ürünü zarar gören çiftçilere AFAD üzerinden acilen nakdi yardım yapılması gerektiğini de vurguladı.

“İktidar kontrolü kaybetti”

Hafta başında açıklanan enflasyon verilerini de değerlendiren Sarıbal, enflasyonun Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan rakamların çok üzerinde olduğunu belirtti. Son bir yılda patatesin % 200, portakalın % 100, mandalinanın % 300, ıspanağın % 240 ve kuru soğanı % 133 arttığını hatırlatan Sarıbal, şunları söyledi: “Mevsimsel etkileri anlarım, serada üretilen ürünleri anlarım. Sera üretimin ciddi bir maliyeti olduğunu biliyoruz. Fidesinden, sulamasından, gübrelemesinden, işçiliğinden, kasa maliyetlerinden, ısıtma maliyetlerinden… bunların tümünü anlayabiliyoruz. Seracılığın yapıldığı yerlerde de bu yıl kış sert geçti. Burada bir maliyet artışı var. Girdiler arttı, buna bağlı olarak maliyetler arttı ve bunlara paralel olarak da verimde bir düşüş oldu. Dolayısıyla burada bir fiyat artışını anlarım. Ama soru şu; portakalın fiyatı niye bu kadar artar? Patatesin en son hasadı Ekim ayında yapıldı. Patatesi birden bire 5 liradan 15 lira yapan nedir? Patates tarladan 1 liraya satıldı. Soğan 80 kuruşa satıldı. İki ay önce Çorum’daydım. Çorum’da depolarda soğan çürüyor. Burada bir yanlışlık yok mu?

Dışa bağımlı girdilerde ve içerde gelen zamlarla bir enflasyon olur ama ne patates ne soğan ne portakal. Hiçbiri son 3-4 ayda yaşanan maliyetlere dayalı bir üretim olmadı. Bunların üzerine gelmesi gereken bir nakliye maliyetidir. Bunlar iktidarın çürüdüğünü gösteren, iktidarın hiçbir şeyi kontrol edemediğini gösteren, tarımda plansızlığın artık her noktayı aştığını gösteren bir durumla karşı karşıyayız. Üreticiler perişan. Tüketici bu fiyatların üreticiye gittiğini sanmakta, örneğin 30 liraya biber alan halkımız bu ürünün fiyatının çiftçiye gittiğini düşünüyorsa burada ciddi bir sorun var. Ciddi bir yanlışlık var.”

“Artış devam edecek”

Havaların ısınması ile meyve ve sebze fiyatlarında fiyatların düşmesi yönünde bir beklenti oluştuğunu da hatırlatan Sarıbal, “İktidar bunu görmemekte ısrarlı. Yılbaşından sonraki girdilerle, yani mazotun % 250, ilacın % 200 ile % 400, gübrenin % 300 ile % 400, sulama suyunun % 100’ün üzerinde, elektriğin % 150 gibi zamlarla yapılacak üretim. Hala iktidar ‘havalar ısınsın, ürün artsın, maliyetler, fiyat düşsün’ diye düşünüyorsa ciddi bir yanılgı içinde. Bu anlayışla enflasyon sorunu çözülmez. Her defasında aynı şeyleri yapıp farklı sonuç beklenmez. “Gübre verin çiftçiye, tohum dağıtın, ilaç verin, elektrik fiyatlarını düşürün” dedik. Eğer bu olmazsa bu fiyatların altına düşmez.” diye konuştu.

CHP’li Sarıbal, konuşmasının son bölümünü ise Et ve Süt Kurumu’ndaki yolsuzluk iddialarına yer verdi. ESK’nın olağanüstü koşullarda kullanılmak üzere yıllık 70 bin ton eti soğuk hava depolarında sakladığını, bu etleri saklamak için de özel sektörden depo kiraladığı bilgisini veren Sarıbal, konuyu soru önergesi haline de getirdiklerini belirterek şunları söyledi: “İddialara göre, görevden alınan ESK Genel Müdürü Osman Uzun döneminde yapılan bir ihalede, kilo başına 15 kuruş olan depolama bedeli, birden 35-45 kuruşa çıkarıldı. Bir Bakan yardımcısının devreye girmesi sonrası tekrar fiyat 15 kuruşa düşürülmüş.

ESK’nın 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları arasında toplam 670 milyon lira zararı var. TMO, ÇAYKUR, ESK gibi kurumlar zarar edebilir. Mesele kimin için zarar ettiği. Toplum yararına, kamu yararı için yapılmışsa tamam. Ama birkaç depocuya para kazandırmak için mi bu zarar yapıldı? Bu para kimlere verildi?

Değerli halkım, soyuluyoruz. Birileri zengin olsun diye soyuluyoruz. Artık vicdan kalmamış. Et, süt, ekmek, yaşamımız üzerinden soyuluyoruz. İktidar soyuyor. Yetmedi, yetmiyor. Bu iktidar. Saray iktidarı, Saray rejimi demokratik yollarla yapılması gereken acil ve erken bir seçimle derhal gitmelidir, halkın iradesiyle. Yoksa bu sarmaldan kurtulamayız. Sorunu yaratanlar, sorunu çözemezler.”

Ekonomi

KESKİNOĞLU LEZZETLERİ AVRUPA MUTFAKLARINDA YERİNİ ALMAYA HAZIRLANIYOR

Keskinoğlu, Avrupa Birliği ülkelerine ileri işlenmiş ürünler ve tavuk döner ihracatı gerçekleştirmek için yetki belgesi aldı.

Yıllık 30 bin ton işlenmiş piliç eti üretim kapasitesine sahip Keskinoğlu, ihracat hacmini genişletmeye devam ediyor. Şirket, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucunda yetki belgesini alarak, AB’ye ihracat sürecini başlattı.

Keskinoğlu Genel Müdürü Önder Matlı, ‘Dünya trendlerini çok yakından takip ediyoruz, kısa ve uzun vadeli planlarımızı sürekli güncelliyoruz. Şehir ve aile hayatı tüketicinin taleplerini hızla değiştiriyor. İnsanlar için zaman çok kıymetli. O nedenle az vakitte, kolayca hazırlanan pratik ürünler ön plana çıkıyor. Bu eğilimi uzun yıllardır Avrupa raflarında gözlemliyoruz’ dedi.

“AB ülkelerine ileri işlenmiş ürünler ve tavuk döner ihraç etmemizi sağlayacak yetki belgesini aldık”

Sektörün gelişmesi adına yeni alternatif pazarların bulunmasının önemine dikkat çeken Önder Matlı, “Tarım ve Orman Bakanlığımızın geçtiğimiz yıldan itibaren yürüttüğü yoğun çalışmalar sonuç verdi. Keskinoğlu olarak yapılan denetimlerin ardından AB ülkelerine ihracat yapmamızı sağlayacak yetki belgesini aldık. Bu konuda AB ülkeleri ile yoğun görüşmelerimiz sürüyor. Kısa süre içerisinde Keskinoğlu lezzetleri Avrupa mutfaklarında yerini alacak. İhracatta düzenli ihracatın sürdürebilirliğine yönelik çalışmaların yanı sıra; potansiyel pazarlarda kalıcı olabilmek de bir o kadar önemli. Ülke olarak, sektör olarak bunu mümkün kılacak kaliteli üretim ve sürdürülebilir tedarik gücüne sahibiz. Bununla beraber Avrupa Birliği gibi sektörümüz için yeni alternatif pazarların bulunması, mevcut ihraç pazarlarının kapanması neticesinde ortaya çıkabilecek üretim fazlasının yönetilmesi konusundaki zorlukların bertaraf edilmesini sağlayacaktır” dedi.

Keskinoğlu lezzetleri 6 kıtada 66 ülkeye ihraç ediliyor

Hali hazırda 6 kıtada 66 ülkeye piliç eti, işlenmiş piliç ürünleri, sofralık yumurta, pastörize yumurta ve viyol gibi 100’den fazla çeşit ürünü ihraç eden Keskinoğlu, Balkanlar’dan Uzakdoğu’ya, Güney Amerika’dan Afrika’ya, Ortadoğu’dan Pasifik Adaları’na kadar, dünya genelinde çok sayıda ülkeye ihracat gerçekleştirmektedir.

Güncel

RAMAZAN SONU VE MART AYI ÜRETİCİ MARKET FİYATLARI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan sonu ve Mart ayı üretici market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimleri yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.

“Ramazan sonu ve Mart ayında üretici market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 208 ile kuru fasulyede görüldü” diyen Bayraktar, yapılan araştırmayı paylaştı;

“Kuru fasulyedeki fiyat farkını yüzde 206,8 ile nohut, yüzde 202,5 ile kuru kayısı, yüzde 186 ile kırmızı mercimek, yüzde 174,6 ile yeşil mercimek takip etti.

Kuru fasulye ve nohut 3,1 kat, kuru kayısı 3 kat, kırmızı mercimek 2,9 kat, yeşil mercimek 2,7 kat fazlaya satıldı.

Üreticide 33 lira 29 kuruş olan kuru fasulye 102 lira 53 kuruşa, 31 lira 56 kuruş olan nohut 96 lira 82 kuruşa, 150 lira olan kuru kayısı, 453 lira 70 kuruşa, 22 lira 94 kuruş olan kırmızı mercimek 65 lira 61 kuruşa, 29 lira 33 kuruş olan yeşil mercimek 80 lira 53 kuruşa markette satıldı.

Mart ayında fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide limon olurken, fiyatı en fazla düşen ürün markette maydanoz, üreticide beyaz lahana oldu.”

Market fiyatları

“Mart ayında markette 39 ürünün 30’unda fiyat artışı, 9’unda fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 53,7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 38,8 ile patates, yüzde 19,8 ile elma, yüzde 19,5 ile sivri biber takip etti.Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 8 ile maydanoz oldu. Maydanozdaki fiyat düşüşünü yüzde 6,7 ile ıspanak, yüzde 5,9 ile marul ve kuru incir izledi.”

Üretici fiyatları

“Mart ayında üreticide 31 ürünün 14’ünde fiyat artışı olurken, 9’unda fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 23,4 ile beyaz lahanada görüldü. Beyaz lahanadaki fiyat düşüşünü yüzde 13,9 ile maydanoz, yüzde 12,6 ile kuru soğan, yüzde 10,3 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 28,3 ile patates, yüzde 20 ile Antep fıstığı, yüzde 16,7 ile yeşil soğan takip etti.”

“Yaşanan doğal afetler ve bayram öncesi oluşan talep fiyatları etkiledi”

“Yaşanan doğal afetler ve bayram öncesi oluşan talep, bazı ürünlerin fiyatlarını etkiledi. Geçtiğimiz günlerde yaşanan don sebebiyle narenciye bahçeleri dondan zarar gördü. Piyasadaki ürünün azalmasıyla da sezon boyunca düşük seyreden limon fiyatları arttı. Çukurova bölgesinde yaşanan don sebebiyle erkenci çeşitlerde yüzde 50-60 oranında, geçci patateste yüzde 30-35 oranında zarar olduğu tahmin ediliyor.

Yaşanan don, hasat süresini de geciktirdiğinden yıl boyunca fiyat düşüklüğü yaşanan patateste fiyat artışı yaşandı. Ramazan Bayramı nedeniyle talepte yaşanan artış Antep fıstığı fiyatlarının yükselmesine sebep oldu. Yeşil soğan ve ıspanakta kar yağışı sebebiyle seralar yıkıldı, ürünler açıkta kalarak bozuldu. Arz azaldığı için de fiyatlar yükseldi.

Bafra bölgesinde kışlık sebzelerde geçtiğimiz aylarda yaşanan sel ve kar yağışı nedeniyle çoğu üründe bozulmalar yaşandı. Bu durum alım gücü düşen üreticilerimizin beyaz lahana, maydanoz ve marulu düşük fiyata satmasına sebep oldu. Kuru soğanda Çukurova Bölgesinde yaşanan don sebebiyle hasadın gecikmesi ve ticari anlaşmalarla gelen kuru soğan ithalatları sebebiyle arzdaki artış fiyatları düşürdü.”

Mart ayı ve yıllık girdi fiyatlarında yaşanan değişimler

“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre; Mart ayında, Şubat ayına göre, amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7, üre gübresi yüzde 1,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1, DAP gübresi yüzde 0,3 oranında arttı. Geçen yılın Mart ayına göre son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 34,6, DAP gübresi yüzde 33,9, üre gübresi yüzde 32,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 28,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 25,8 oranında arttı.

Mart ayında şubat ayına göre besi yemi yüzde 1,8, süt yemi yüzde 1,7, son bir yılda süt yemi yüzde 24,9, besi yemi ise yüzde 24,8 oranında arttı. İlaç fiyatları yıllık yüzde 14,9 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 30,4 oranında arttı. Mazot fiyatı son bir yılda yüzde 11,1 oranında artarken, geçen aya göre yüzde 2,3 oranında düşüş oldu.”

Yerel

BAŞKAN KARABATI TALİMAT VERDİ, MARKET DENETİMLERİ SIKLAŞTI!

Karacabey Belediye Başkanı Fatih Karabatı’nın talimatıyla Zabıta Müdürlüğü ekipleri, ilçedeki marketlerde denetimleri sıklaştırarak, son kullanma tarihi geçmiş ürünler ve fiyat etiketi uyumsuzlukları gibi konularda denetimler gerçekleştiriyor. Yapılan denetimlerde 26 markete idari işlem yapıldı ve son kullanma tarihi geçmiş ürünler imha edildi. Başkan Karabatı, denetimlerin kararlılıkla devam edeceğini belirtti.

Karacabey Belediye Başkanı Fatih Karabatı’nın talimatıyla Zabıta Müdürlüğü ekipleri, ilçe genelindeki marketlerde denetimlerini sıklaştırarak vatandaşların güvenilir gıda ürünlerine erişimini sağlamak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda son olarak ilçede faaliyet gösteren zincir ve yerel marketlerde yapılan denetimlerde, çeşitli konularda incelemeler yapılarak tüketicilerin sağlığına zarar verebilecek ürünlerin önüne geçilmeye çalışılıyor. Denetimlerde, özellikle son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin raflarda bulunup bulunmadığı, ürünlerin saklama koşulları, hijyen standartları ve fiyat etiketleri gibi konular üzerinde duruldu.

Yapılan denetimler sonucunda, marketlerin raf fiyatları ile kasa fiyatları arasında fark olduğu tespit edilen 26 işyerine tespit tutanağı tutuldu ve ilgili Ticaret İl Müdürlüğü’ne idari yaptırım için yazı yazıldı. Ayrıca, marketlerde yapılan denetimlerde son kullanma tarihi geçmiş olan ürünler belediye tarafından müsadere edilerek imha edildi. Bu kapsamda 80 işyerine belediyenin emir ve yasaklarını belirleyen yönetmeliğin 43. maddesi gereğince idari işlem yapıldı.

Bilindiği üzere 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m.54/2 ve Fiyat Etiketi Yönetmeliği gereğince; etiket, tarife ve fiyat listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat uygulanıyor. Karacabey Belediyesi’nin emir ve yasaklarını belirleyen yönetmeliğin 43. maddesine göre son kullanma tarihi geçmiş, çürümüş, kokmuş, kurtlanmış veya bozulmuş gıda maddelerinin satılması yasaktır. Bu gibi mallar müsadere edilerek gıda kontrolörü raporu ile imha edilir.

Karacabey genelinde market denetimlerinin kararlı bir şekilde sürdürüleceğini vurgulayan Belediye Başkanı Fatih Karabatı, marketlerde satışa sunulan ürünlerde tüketim tarihi, gramaj, hijyen ve kasa-etiket uyumu kriterlerinin denetlendiğini ve uyumsuzluk tespit edilen marketlerle ilgili idari işlemlerin yapıldığını vurguladı. Başkan Karabatı, Zabıta Müdürlüğü ekiplerinin ilgili kurumlarla koordineli bir şekilde bu çalışmaları sürdürdüğünü belirterek, vatandaşların sağlıklı ürünler tüketmesi için denetimlere aralıksız devam edeceklerini sözlerine ekledi.