EGEMEN EROL – SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR
Gerçek kişiler tarafından 2022 yılında elde edilen; ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret geliri, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlar (değer artışı kazancı ve arızi kazançlar) için yıllık gelir vergisi beyannamesi 1–31 Mart 2023 tarihleri arasında verilecektir.
Ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri yıllık gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda gönderecekler.
Geliri sadece ücret geliri, kira geliri, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşan mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamelerini kendileri için önceden hazırlanmış olan Hazır Beyan Sistemi üzerinden vergi dairesine gitmeden kolay, hızlı ve güvenli şekilde verebilirler.
2022 yılında elde edilen gelirlere ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden gelir vergisinin, 2023 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olmak üzere ödenecektir.
2022 Yılı Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi İndirim ve İstisna Tutarları İle 2022 Yılı Gelir Vergisi Tarifesi;
1. Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı: Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesinde yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2022 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 9.500 TL olarak tespit edilmiştir.
2. Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı: Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80.maddesinde yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2022 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 25.000 TL olarak tespit edilmiştir.
3. Arızi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı: Gelir Vergisi Kanununun 82. maddesinde yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2022 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 58.000 TL olarak tespit edilmiştir.
4. 2022 Takvim Yılı Kazanç ve İratlarına Uygulanacak Gelir Vergisi Tarifesi: GVK’nun 103. maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2022 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
32.000 TL’ye kadar % 15
70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası % 20
170.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL (ücret gelirlerinde 250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL), fazlası % 27
880.000 TL’nin 170.000 TL’si için 39.400 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000 TL), fazlası % 35
880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 287.900 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 281.500 TL), fazlası % 40.
2022 Yılı Kira Gelirlerinde Dikkat Edilecek Hususlar;
2022 yılı içerisinde tahsil etmiş olduğu toplam mesken kira geliri 9.500,00 TL, işyeri kira geliri 70.000,00 TL üzeri olanlar beyanname vermek zorundadırlar.
Sadece mesken kira geliri elde etse bile ticari, zirai veya mesleki kazancından dolayı mükellefiyeti bulunanlar istisnadan faydalanamazlar.
İşyeri ve mesken kirası elde edenler götürü veya gerçek gider yöntemini seçebilirler. Fakat götürü gider yöntemini seçen mükellefler 2 yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.
01.01.2022 tarihi itibariyle başlayan işyeri kira ödemelerindeki stopaj oranı % 20 olarak beyan edilmelidir. Götürü gider yöntemini seçenlerin kira gelirinden istisna düşüldükten sonra % 15 oranında indirim uygulanır.
Gerçek gider yöntemini seçenler sahibi bulunduğu gayrimenkulü kiraya verip, kendisi de kirada oturuyorsa 2022 yılı içinde ödediği kira tutarını gider olarak yazabileceklerdir.
Gerçek gider yöntemini seçenler kiraya verdikleri gayrimenkuller için yapılan borç ödemelerinin sadece faiz kısmını gider olarak yazabilirler.
Gerçek gider yöntemini seçenler sadece kiraya verilen gayrimenkulleri için elde ediliş tarihinden itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin % 5’i tutarında gider olarak gösterebilirler.
Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak ve istendiğinde ibraz etmek zorundadırlar.
2022 yılı içerisinde 9.500,00 TL üzeri mesken kira gelirinizin yanında, elde ettiğiniz ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarınızın gayri safi tutarları toplamının 250.000,00 TL’yi geçmesi halinde 9.500,00 TL’lik mesken istisnasından yararlanamazsınız.