Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi

Meditercan Tıp Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı, Op. Dr. Fatih Volkan Tercan, erken dönemde kıkırdak hasarlanması başlamış, ağrılı ekleme sahip ancak cerrahi için erken olan veya ameliyat olmayı istemeyen hastalarda, kıkırdak hasarının ilerlemesini azaltmak amacıyla kullanılan bir yöntem olan Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi hakkında bilgi verdi.

Tercan, “Kök hücreler; vücutta bulunan tüm hücrelere dönüşme potansiyeli olan ana hücrelerdir. Embriyonik kök hücre ve yetişkin kök hücre olarak ikiye ayrılır. Yetişkinlerdeki kök hücreler, erişkin dokuları yenileyebilme yetisine sahiptir ve vücudun onarımında görev alır. Kök hücreler iki özellikleriyle tanımlanırlar. Birincisi; bölünebilir olmaları ve aynı türden yeni kök hücreler meydana getirebilmeleri, yani ‘kendilerini yenileyebilir’ olmalarıdır. İkincisi, belirli bir işlevi yürütecek deri, kas ya da kan gibi özelleşmiş̧ hücrelere olgunlaşabilmeleri ya da ‘farklılaşabilmeleri’dir. Hastanın hasarlanmış̧ hücre ya da dokularını onarmak veya yenilemek için kök hücreleri ya da kök hücrelerden köken alan hücreleri kullanan bir tedavi yöntemidir.” dedi.

Op. Dr. Tercan, konuyla ilgili şu bilgilere yer verdi: “Kök hücreler kana verilebilir ya da hasarlı dokuya doğrudan nakledilebilir, hatta dokunun kendi kendisini onarması için hastanın kendi dokularından üretilebilir. Eklemlerde farklı nedenlerle ortaya çıkabilen kıkırdak hasarı, özellikle diz ve kalça ekleminde zamanla aşınma, ağrı ve sonunda da kireçlenme olarak tanımlanan artroza sebep olur. Kıkırdak çok özel yapı olduğundan kıkırdak hücresi öldüğünde kendisini yenileyemez, kendi kendini iyileştiremez. Bu nedenle eklemlerdeki bu hasarı durdurmak ve ilerlemesinin önüne geçmek gerekir.

Kök hücre tedavisi, erken dönemde kıkırdak hasarlanması başlamış, ağrılı ekleme sahip ancak cerrahi için erken olan veya ameliyat olmayı istemeyen hastalarda, kıkırdak hasarının ilerlemesini azaltmak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Bununla birlikte, diz eklemi içinde eklem yüzlerinin birbirine sürtünmesini önleyip destek görevi gören menisküs yırtılmasında da kök hücre tedavisinden yararlanılmaktadır.”

Op. Dr. Fatih Volkan Tercan, kök hücrenin nasıl elde edileceği konusunda ise şu bilgileri paylaştı: “Kök Hücre yağ dokusundan ve kemik iliğinden elde edilir. Hücrelerin alınma işlemi, hastanın ağrı duymaması için hastaya hafif sakinleştirici verilir ve lokal anestezi altında yapılır. Leğen kemiği veya göbek bölgesinden alınan yağ dokusu içerisindeki kök hücreler steril koşullarda filtreleme ve ayrıştırma işlemine tabi tutulur. Yaklaşık 20 – 30 dakika süren kök hücre hazırlık işlemi sonrasında, elde edilen saf kök hücreler hastaya uygulanmaya hazır hale gelir.”

Kök hücre tedavisinin başarısını etkileyen faktörleri de sıralayan Tercan, “Tedavinin başarısını arttıran ana etken doğru hasta seçimi ve kök hücrelerin uygun teknikle elde edilmesidir. Bununla birlikte hastaların kilo vermesi, düzenli egzersiz yapması gibi yaşam tarzı değişiklikleri kök hücre tedavisinin uzun dönem etkisini artırmaktadır.” dedi.

Op. Dr. Tercan, “Diz, kalça, omuz, el ve ayak bileği gibi eklemlerin kireçlenmelerinde, kalça, omuz, diz, ayak bileğindeki kemiklerin beslenmesinin bozulup, kemiklerin ve kıkırdakların canlılığının bozulduğu avasküler nekrozlarda, menisküs yırtıklarında, kaynamayan kırıklarda, kas ve tendon bozulmalarında yırtıklarında kök hücre tedavisi uygulanabilir.” derken, beden kitle indeksi 30’un üzerinde olan obez ve çok kilolu hastalara, kireçlenme ileri düzeye ulaşmış ve kıkırdak dokusu tamamen bitmiş olan kişilere, bağışıklık sistemi farklı nedenlerle zayıflamış olanlara, romatizmal hastalıkları olan kişilere ise uygulanmaması gerektiğini sözlerine ekledi.