Çalınan hat Vakıflar Müzesi’nde

Tarihi Kayhan Camisi 1850’li yıllarda büyük bir yangında veya zelzelede yıkıldı. Bu tarihi cami Bursa’daki hayırseverlerin yardımları ile 150 yıl önce ilk günkü özelliklerinde ihya edilerek yeniden ibadete açıldı. O günlerde yaşanan olayları anlatmak ve caminin açılışından duyduğu memnuniyeti asırlar sonrasına aktarmak isteyen Bursalı meşhur hattatlardan Ali Sırrı Efendi, Kayıhan Camii yoğ idi evvel diye başlayan şiir şeklinde talik bir kitabe yazdı. Yaşanan olayları ve yeniden inşa faaliyetlerini de ifade eden Ali Sırrı Efendi’nin Osmanlıca beyitlerden oluşan hattı 140 yıl camide asılı kaldı.

Bursa’da hat çalışmalarının canlanmaya başladığı 2000’li yıllarda, Eşrefoğlu Ailesi’nden Ali Sırrı Efendi’nin hatları, genç hattatlarında dikkatini çekiyordu. Bursa’ya İstanbul’dan hat dersleri vermeye gelen Mahmut Şahin, Irgandı Köprüsü’nde ders verirken, bir talebesi Kayhan Camii’ndeki Ali Sırrı Efendi’nin tablosu hakkında araştırma yaptı. Fotoğraflarını da çekti. Birkaç gün sonra orjinal 140 yıllık tablo camiden çalınınca bütün hattatlar çok üzüldüler. Talik tarzında iki kıta şiir şeklinde olan hattı fotoğrafına göre aynısını yazmaya karar veren Hattat Mahmut Şahin, 2 aylık titiz bir çalışma ile tabloyu orjinalinden farksız olarak yazdı. Tablo Kayhan Camiinde eski yerinde tarihi caminin geçmişini Osmanlı’ca anlatmaya devam ediyor.

Camiden çalınan 140 yıllık eski hat yazı Beyoğlu Çukurcuma’da bir antikacıya götürüldü. Eseri, yoğunluktan detaylı okumadan satın alan Nazif Onmuş, müsait bir vakitte eserde ne yazdığını çözünce bunun bir cami kitabesi olduğunu anladı. Bunun üzerine yazıyı Vakıflar Hat Müzesi’ne hediye etti. Bursa Kayhan Cami’nin 140 yıllık eski hat yazısı Beyazıt Vakıf Hat Sanatları Müzesinde bulunuyor.

Hattat Mahmut Şahin, eserin tekrar Vakıflar koleksiyonuna katılmasını sağlayan Antikacı Nazif Onmuş’a teşekkür etti. Eserin İstanbul’da bulunmasının kendilerini biraz burktuğunu ifade eden hattat Mahmut Şahin, geçen ay Bursa Muradiye Külliyesindeki tarihi medresede açılan Hat ve Kur’an Müzesine Bursa camilerinden çıkan eserlerin Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gönderilmesini istedi. Bursa Ulucami’den ve eski camilerden yıllarca İstanbul Beyazıt’daki müzeye el yazma musaflar ile hat yazıların götürüldüğüne dikkat çeken Talik ve Nesih Hat üstadı Mahmut Şahin, bu eserlerin Bursa’da yaşayanlara teşhir edilebilecek en güzel mekanın Bursa Hat Müzesi olduğunu söyledi.

Hattat Mahmut Şahin, İstanbul Vakıf Hat Sanatları Müzesi’nde obje yoğunluğu sebebiyle Ali Sırrı Efendi’nin yazısının henüz teşhire alınamadığını, böyle yüzlerce Bursa’ya ait hat eserlerinin müze arşivlerinde tutulduğuna dikkat çekerek, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Bursa’ya ait eserlerin İstanbul’da depolardan Bursa Hat müzesine gönderilmesini tavsiye etti.

Bursa’da yaşayan hattat Ali Sırrı Efendi’nin torunlarından Safiyüddin Erhan da Kayhan Camii’ne ait hattın yıllar sonra da olsa Vakıflar’a dönmesi sebebiyle, duyarlı antikacıya teşekkür etti. Bu eserin ve diğer camilerden Yeşil’deki Türk İslam Eserleri Müzesi’nin deposuna konulan hat yazılarının gün yüzüne çıkartılmasını isteyen Safiyüddin Erhan’da yeni açılan müzelerin zenginleştirilmesi gerektiğini ifade etti.

Emirsultan Camisi ve Bursa’da eski camilerden Vakıflar tarafından muhafaza altına alınan tarihi hatların ve mushafların yeni açılan Muradiye’deki müzede meraklılarına sergilenmesi gerektiğini ifade eden Safiyüddin Erhan, “Depolarda çürütmek yerine, bunları gelecek nesillerimize anlatmak çok daha iyi olacaktır. Ayrıca bir körfez Arap ülkesinde eski Türk hattatların eserlerinden kurulan müze her yıl yüz binlerce ziyaretçi alıyor. Bursa ve İstanbul’daki hat ve mushaf müzelerinin teşhirlerini geliştirerek ziyaretçi çekmeleri, kültür turizminin gelişmesi Türkiye’ye büyük kültürel katkı sağlayacaktır.” dedi.